ขึ้นหม้อ หมายถึง น. เรียกข้าวที่หุงแล้วพองตัวมากกว่าข้าวธรรมดาว่าข้าวขึ้นหม้อ. ว. โดยปริยายหมายความว่า มีผลประโยชน์รวดเร็วมากผิดปรกติ,โดดเด่น, เป็นที่โปรดปราน, โชคดี.
ก. ลอบขึ้นห้องหญิงเพื่อการชู้สาว.
(ปาก) ก. เก็บไว้โดยไม่ได้ใช้ประโยชน์; ขึ้นคาน.
ก. เดินทางไกลไปยังที่ต่าง ๆ โดยมักไปเป็นประจํา.
ว. ใช้ประกอบคําอื่นเพื่อเน้นความให้เด่นหรือให้ชัดแจ้งกว่าเดิมเช่น เกิดขึ้น เป็นขึ้น สวยขึ้น สูงขึ้น; เป็นคําประกอบท้ายหมายความว่า มากกว่าเดิม เช่น ดีขึ้น เร็วขึ้น อ้วนขึ้น; เป็นไปตามคําที่ยอหรือยุเป็นต้น เช่น ยกขึ้น ยุขึ้น หนุนขึ้น; ดูสวยกว่าตัวจริง เช่น แต่งตัวขึ้น ถ่ายรูปขึ้น; มีเหตุผลสมควร เช่น ฟังขึ้น,ถ้าใช้ในความปฏิเสธ เช่น เถียงไม่ขึ้น หมายความว่า เถียงไม่ชนะ.
ใช้เป็นคําประกอบหน้านามที่เป็นประธานหรือใช้ขึ้นต้นข้อความเช่น ขึ้นชื่อว่าคนพาลละก็ต้องหลีกให้ห่างไกล.
น. ชื่อไม้ล้มลุกชนิด Apium graveolens L. ในวงศ์ Umbelliferaeใบคล้ายผักชีแต่โตกว่า กลิ่นฉุน เป็นพรรณไม้ที่นําเข้ามาปลูกเพื่อเป็นอาหาร.
ก. ยั้งไว้หรือบังคับไว้ไม่ให้เป็นไปตาม เช่น ขืนตัว ขืนเรือ; ไม่ควรทําแต่ยังกล้าทํา เช่น ขืนกิน ขืนสู้, ไม่ยอมทําตาม เช่น ขืนคําสั่ง.